İslami olarak mezara tahta koymanın zorunlu bir hükmü yoktur ve dinî bir şart değildir. Tahta koymak, mezar uygulamalarının çoğunda pratik ve kültürel bir yöntem olarak yerleşmiştir; yani manevî bir ibadet anlamı taşımaz.
Ancak bazı dinî gerekçelerle ilişkilendirilen noktalar vardır:
Toprak hemen ağırlığıyla bastırmasın, cenazeye saygı olsun diye araya bir perde konması bazı âlimlerce uygun görülmüştür.
Kefenin dağılmasını yavaşlatmak veya toprağın doğrudan basıncını azaltmak için yapılan bir tedbirdir ve bu “ölüye saygı” kapsamında değerlendirilir.
Peygamber döneminde tahta yoktu; fakat bazı sahabe uygulamalarında mezarın üstünün kerpiç, taş veya benzeri malzemeyle desteklendiği rivayetleri vardır. Bu da modern zamanda tahtayla benzer amaç taşır.
Yani tahta koymanın dini bir ibadet yönü yoktur, fakat ölüye saygı ve mezarın düzenini koruma niyetinden dolayı uygun görülen bir uygulamadır, denebilir. mezhep mezhep sade ve net şekilde toparlayayım. Kafa karıştırmadan, herkesin anlayacağı dilden anlatıyorum.
Sünnî mezheplerin hiçbiri “mezara tahta koymak farzdır, vaciptir” demez. Ama hepsinin bu konuya dair bir bakışı var.
Hanefî Mezhebi:
Hanefîler genelde en pratik yaklaşımı benimser. Mezara tahta, kerpiç ya da benzeri bir şey koymak zorunlu değildir ama uygun görülür. Sebebi de ölüye saygı, toprağın hemen baskı yapmasını engellemek ve mezarın çabuk çökmesini önlemektir. Yani dini bir şart değil, “güzel bir uygulama”dır.
Şafiî Mezhebi:
Şafiîlerde de hüküm benzerdir. Şart değildir. Ancak defin sırasında toprağın cenazeye çökmesini engellemek için bir destek koymak caiz ve hatta bazı durumlarda gerekli kabul edilir. Yani pratik bir tedbir olarak desteklenir.
Malikî Mezhebi:
Malikîler de bunu ibadet değil, tamamen örfî (yöresel/kültürel) bir uygulama olarak görür. Dinen zorunluluk yoktur. Eğer bölgenin geleneği buysa yapılabilir.
Hanbelî Mezhebi:
Hanbelîler de diğerleri gibi zorunlu görmez ama mezar çökmesini engelleyen her uygulamayı “yerinde ve faydalı” bulur. Tahta, taş veya kerpiç fark etmez.
Hiçbir mezhepte dini bir şart değil, manevi bir sembol değil. Tamamen ölüye saygı, pratik kolaylık ve mezarı daha sağlam tutmak için yapılan bir işlem.
News
